ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ολοκληρώθηκε το Συνέδριο για τα 100 χρόνια από την Ένωση
Ολοκληρώθηκε μετά από εργασίες 3 ½ ημερών το Σάββατο 26.10.2013 το συνέδριο με τίτλο: «Το Ηράκλειο και η Κρήτη από την τελευταία περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας ως την Ένωση με την Ελλάδα» που οργάνωσε ο Δήμος Ηρακλείου και η «Βικελαία Βιβλιοθήκη».
Στην πρωινή συνεδρία έγιναν εισηγήσεις με θέματα την Υγεία, την Οικονομία και τη Λογοτεχνία ενώ στην απογευματινή συνεδρία έγινε συζήτηση στρογγυλής τράπεζας υπό την προεδρία του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέα και με συμμετοχή των καθηγητών κ.κ. Θεοχάρη Δετοράκη, Πασχάλη Κιτρομηλίδη, Δημήτρη Κιτσίκη, Αντώνη Χουρδάκη και Πέτρου Παπαπολυβίου.
Το συνέδριο έκλεισε με την παρουσίαση των συμπερασμάτων από τον πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής κ. Μανόλη Βασιλάκη.
Η Επιστημονική και η Οργανωτική Επιτροπή ευχαριστούν θερμά τον Δήμαρχο Ηρακλείου κ. Γιάννη Κουράκη, τους εισηγητές και το κοινό καθώς και το προσωπικό της «Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης» που έδωσε τον καλύτερό του εαυτό για την οργάνωση ενός κατά γενική ομολογία επιτυχημένου συνεδρίου. Ευχαριστούν επίσης του χορηγούς που συνέβαλλαν στην επιτυχία του συνεδρίου.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
Το συνέδριο με τον τίτλο: «Το Ηράκλειο και η Κρήτη από την τελευταία περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας ως την Ένωση με την Ελλάδα (1866-1913)» ολοκληρώθηκε με την στρογγυλή τράπεζα των εκλεκτών προσκεκλημένων ομιλητών. Παρουσιάσθηκαν 65 εισηγήσεις από διακεκριμένους ερευνητές, παρουσία ενός πολυπληθούς και ενεργητικά συμμετέχοντος κοινού. Ο Δήμος Ηρακλείου, η Επιστημονική και Οργανωτική Επιτροπή ευχαριστούν θερμά εισηγητές, κοινό και χορηγούς καθώς και όλους όσοι εργάσθηκαν για την οργάνωση και θα εργασθούν για τη διάχυση των πορισμάτων του συνεδρίου.
Το συνέδριο όχι μόνο λειτούργησε ανακεφαλαιωτικά όσον αφορά στις συσσωρευμένες γνώσεις μας αλλά και διερεύνησε άγνωστες πτυχές και συνεισέφερε νέες γνώσεις για τη μελέτη μιας κατ’ εξοχήν μεταβατικής περιόδου της κρητικής ιστορίας.
Το συνέδριο εξέτασε ένα ευρύ φάσμα θεματικών ενοτήτων:
Στην ενότητα «Πολιτική» εξετάστηκαν, μέσα στο πλαίσιο των εθνικών κινημάτων, οι διεθνείς εξελίξεις και οι εσωτερικές διεργασίες που οδήγησαν από τις επαναστάσεις αρχικά στην αποδοχή της αυτονομίας και εν συνεχεία στην Ένωση. Έγινε συγκριτική μελέτη των περιπτώσεων Κρήτης και Κύπρου, παρουσίαση των εκλογικών συστημάτων για την αντιπροσωπευτικότερη έκφραση της κρητικής κοινωνίας και αναφορά στις προσωπικότητες που πρωταγωνίστησαν στο πολιτικό πεδίο.
Στην ενότητα «Θρησκεία-Εκκλησία» έγινε αναφορά στην ιδεολογική σύγκρουση ανάμεσα στην Εθναρχική και στην Εθνική ιδέα μέσα από την ανάδειξη του ρόλου του Οικονομικού Πατριαρχείου, της Κρητικής Εκκλησίας, της τοπικής πολιτικής ελίτ, του εθνικού κέντρου αλλά και του ξένου παράγοντα. Εξετάσθηκαν μορφές τέχνης (εκκλησιαστική ζωγραφική και μουσική) καθώς και θρησκευτικά και κοινωνικά ζητήματα που αφορούσαν στη μουσουλμανική μειονότητα.
Στην ενότητα «Εκπαίδευση» παρουσιάσθηκε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων με στόχο την ανάδειξη της παιδείας ως κυρίαρχου παράγοντα για την επίτευξη του ενωτικού στόχου, όπως ο τρόπος επιλογής των διδασκάλων, η λειτουργία του Κρητικού Διδασκαλείου στο Ηράκλειο, η κοινωνική δράση των διδασκαλισσών, η διάχυση της εκπαίδευσης με την ίδρυση σχολείων σ’ όλη την περιφέρεια, η ψήφιση των πρώτων εκπαιδευτικών νόμων και ο ρόλος σημαντικών προσωπικοτήτων της Κρήτης και του Ελλαδικού χώρου.
Εξετάστηκε στην οικεία ενότητα η συνεισφορά του τύπου, εντός και εκτός Κρήτης, στην προαγωγή της παιδείας και του πολιτισμού και η καθοριστική συμβολή του στην προώθηση του αιτήματος της Ένωσης.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσίασαν οι συγκριτικές προσεγγίσεις στις πληθυσμιακές και δημογραφικές μεταβολές των αστικών κέντρων και της υπαίθρου στην υπό εξέταση περίοδο καθώς και οι διαφορές μεταξύ του χριστιανικού και μουσουλμανικού πληθυσμού της Κρήτης.
Στην ενότητα «Οικονομία» παρουσιάσθηκαν οι μεταβαλλόμενες οικονομικές συνθήκες σε τοπικό και διεθνές επίπεδο που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της συνείδησης της κοινωνίας και επηρέασαν τις πολιτικές διεργασίες. Εξάλλου έγινε αναφορά στο δημόσιο και κυρίως ιδιωτικό πιστωτικό σύστημα.
Στην ενότητα «Κοινωνία» αναδείχθηκε ο ρόλος της γυναίκας που διεκδικεί τη χειραφέτησή της, του αθλητισμού και των πολιτιστικών δράσεων μέσω συλλόγων, που ιδρύονται μετά τη συνθήκη της Χαλέπας και αυξάνονται ιδιαίτερα στα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας. Έγινε επίσης αναφορά στις κοινωνικές συγκρούσεις και την εγκληματικότητα.
Ακόμα αναδείχθηκαν οι προσπάθειες οργάνωσης ενός πρωτοβάθμιου συστήματος υγείας και αντιμετώπισης των επιδημιών.
Στις ενότητες «Λογοτεχνία» και «Λαϊκός Πολιτισμός» αποτυπώθηκε η πνευματική παραγωγή της περιόδου, η σχέση πνευματικών κινήσεων με ανάλογες του εθνικού κέντρου και η απήχηση των πολιτικών γεγονότων στους σύγχρονους και μεταγενέστερους συγγραφείς αλλά και στους φορείς παραγωγής του λαϊκού πολιτισμού (λαϊκή ποίηση, υφαντική).
Στη διάρκεια της περιόδου που εξετάσθηκε άρχισαν οι μεγάλες ανασκαφές που έφεραν στο φως τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μνημεία. Στη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς αναδείχθηκε ο σημαντικότατος ρόλος του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου του Ηρακλείου και της ιδιαίτερα προοδευτικής για την εποχή της Αρχαιολογικής Νομοθεσίας της Κρητικής Πολιτείας.
Στις Επαναστάσεις, στην Πολιτική, στην Εκκλησία, στην Κοινωνία, στην Οικονομία, στην Εκπαίδευση, στον Πολιτισμό, τη Λογοτεχνία και τον Αθλητισμό ο ρόλος προσωπικοτήτων ήταν καθοριστικός. Ο ρόλος αυτός αναδείχτηκε από το σύνολο των εισηγήσεων αλλά και από την ειδική θεματική ενότητα «Μαρτυρίες».
Στη διάρκεια του συνεδρίου κατατέθηκαν προτάσεις:
-Να διαχυθεί η γνώση της τοπικής ιστορίας και ειδικά της νεότερης φάσης της που αναδείχθηκε από το συνέδριο. Η Επιστημονική και Οργανωτική Επιτροπή αποδέχθηκαν την πρόταση που συμπίπτει με τις δικές της προθέσεις.
-Τονίσθηκε η ανάγκη διάσωσης και ανάδειξης των αρχαιολογικών καταλοίπων και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
-Προτάθηκε η θεσμοθέτηση βραβείου στη μνήμη Γεωργίου Οικονομίδη και Νικολάου Σταυρινίδη. Η Οργανωτική και Επιστημονική Επιτροπή αποδέχθηκαν την πρόταση και εισηγήθηκαν να προστεθεί και το όνομα του Στέργιου Σπανάκη.
